سوربیتول ، همچنین با نام گلوسیتول شناخته میشود ، یک نوع الکل بر پایه شکر با طعمی شیرین میباشد که بدن انسان آنرا به آرامی سوخت و ساز مینماید. این ماده را میتوان از کاهش گلوکوز و تغییر گروه آلدهاید به گروه هیدروکسیل به دست آورد. بیشتر سوربیتولها از شربت ذرت ساخته میشود اما میتوان آنرا در سیب ، گلابی ، هلو ، و آلو نیز یافت . به وسیله سوربیتول – 6 فسفات 2 – دی هیدروژنایز به فراکتوز تبدیل میگردد. سوربیتول یک ایزومر از مانیتول ( نوع دیگری از الکل شکر ) میباشد که فرق بین آنها در گرایششان به گروه هیدروکسیل بر کربن 2 میباشد ، در حالیکه بسیار شبیه هستند هر دو نوع الکلها ی بر پایه شکر دارای دو منبع مختلف در طبیعت ، نقطه ذوب و موارد استفاده متفاوت میباشند.
موارد استفاده :
شیرین کننده ها
سوربیتول یک جایگزین شکر میباشد . میتواند به عنوان مواد اولیه غیر فعال برای بعضی غذاها و محصولات ذکر گردد . کد آنها ای 420 میباشد. سوربیتول تقریبا دارای 60% شیرینی ساکاروز ( شکر معمولی ) میباشد.
سوربیتول به عنوان یک شیرین کننده مغذی طبقه بندی میگردد زیرا انرژی لازم در زمان رژیم غذایی را فراهم میاورد. 2.6 کیلوکالری ( 11 کیلوژول ) در هر گرم در مقابل 4 کیلو کالری ( 17 ژول ) کربوهیدراتها . معمولا در غذاهای رژیمی از جمله نوشیدنیها و بستنیهای رژیمی ، قرصهای نعنا ، شربت سینه و آدامسهای بدون قند استفاده میگردد.
سوربیتول همچنین به صورت طبیعی در بسیاری میوه های سنگی و توتهایی از درختان از جنس سوربوس یافت میشود .
مسهل
از سوربیتول میتوان به عنوان یک مسهل غیر محرک از طریق شربتهای خوراکی و یا به صورت تنقیه استفاده نمود . همانند سایر الکلهای بر پایه شکر ، مصرف سوربیتول ممکن است که فرد را دچار ناراحتی های گوارشی نماید . سوربیتول خاصیت آثار روان کنندگی خود را از آنجایی به دست میآورد که آب را در روده بزرگ جمع مینماید ، و به این ترتیب روده را تحریک مینماید . سوربیتول برای مصرف سالخوردگان امن تعیین گردیده است ولی مصرف ان میبایستی با تائید پزشک صورت پذیرد. سوربیتول در برخی میوه های خشک یافت میگردد و ممکن است کمک به خواص روان کنندگی آلو نماید . سوربیتول در ابتدا در آب توتهای وحشی کوهستانی کشف گردید و درسال 1872 در آب سیب ، آلو ، گلابی ، گیلاس ، خرما ، هلو ، و زردآلو نیز یافت شد .
موارد مصرف دارویی
سوربیتول در محیط برخی از کشتهای باکتریایی برای تشخیص پاتوژنهای Escherichia coli O157:H7 از برخی مجموعه های E. coli به دلیل ناتوانی در تخمیر آن استفاده میگردد اما 93% مجموعه های شناخته شده E. coli توانایی انجام این کار را دارند.
یک درمان که در آن از سوربیتول و سدیم پلی استیرن سولفونات به عنوان عامل تبادل یون استفاده میگردد ، کمک به خارج نمودن یونهای پتاسیم در زمان حالت hyper kalaemic مینماید . رزین یونهای سدیم را با یونهای پتاسیم در روده مبادله مینماید و سوربیتول کمک به خذف آن مینماید . در سال 2010 در آمریکا ، سازمان غذا و دارو اخطاریه ای در باره افزایش ریسک GI necrosis از استفاده از این مجموعه صادر نمود .
سوربیتول همچنین در تولید ژلهای نرم جهت ذخیره داروهای مایع به صورت کپسول استفاده میگردد .
موارد استفاده در محصولات بهداشتی ، غذایی ، و بهداشتی
اکثرا از سوربیتول در تولید محصولات آرایشی مدرن به عنوان یک مرطوب کننده و غلیظ کننده استفاده میگردد . سوربیتول همچنین در دهان شویه ها و خمیر دندانها استفاده میگردد . به دلیل دارا بودن ضریب شکست کافی برای داشتن فرمول شفاف میتوان نوعی ژل شفاف از سوربیتول تولید نمود . از این محصول همچنین در تولید آدامسهای بدون قند استفاده میگردد.
از سوربیتول به عنوان افزودنی در محلولهای ضد انجماد بافتها و سلولها ( با ترکیبی از ساکروز و سدیم پلی فسفات ) برای تولید ماده غذایی سوریمی که یک نوع خمیر تهیه شده از ماهی میباشد استفاده میگردد . همچنین از آن به عنوان مرطوب کننده در برخی از سیگارها استفاده میگردد .
سوربیتول در برخی از مواقع به عنوان یک شیرین کننده و مرطوب کننده در شیرینیجات و سایر مواد غذایی که به عنوان غذاهای رژیمی طبقه بندی نگردیده اند استفاده میگردد . ( منبع : ویکی پدیا )
تامین کنندگان ما : ما سوربیتول مورد نیاز خودمان را اکثرا از کشورهای هند ، آرژانتین وارد مینمائیم.
بازار مصرف ما : بازار فروش ما در ایران اکثرا صنایع قنادی ، شکلات سازی ، آرایشی و بهداشتی و غیره میباشد.
مقررات : واردات سوربیتول به ایران در صورت دریافت مچوزهای لازمه از وزارت بهداشت و بازرگانی مجاز میباشد. البته کلیه مشخصات کالاهای وارداتی میبایستی مطلقا مطابق با مشخصات اعلامی از طرف موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران باشد در غیر اینصورت محموله به وسیله گمرک بندر ورودی غیر قابل ترخیص اعلام میگردد.
سوربیتول 70% غیر کریستالی
پارامتر ها | حد قابل قبول |
آنالیز فیزیکو شیمیایی | حد استاندارد |
شکل ظاهری | شفاف |
رنگ | بی رنگ |
بو | بی بو |
حلالیت | قابل انحلال در آب |
ضریب شکست دردمای 20 درجه سانتی گراد | 1.465 -1.455 |
دانسیته در دمای 20 درجه سانتی گراد | حداقل 1.290 |
قند های احیا کننده بر حسب معادل گلوکز | حداکثر 0.2 |
قند های احیا کننده پس از آبکافت بر حسب معادل گلوکز | حداکثر 9.3 |
خلوص بر حسب D سوربیتول | حداقل 72
حداکثر 92 |
فلزات سنگین | حد استاندارد |
سرب بر حسب pb | حداکثر 0.5 |
نیکل | حداکثر 1 |
خاکستر سولفاته | حداکثر 0.1 درصد جرمی |